• گیاه دانه روغنی کاملینا (Camelina sativa) جزو خانواده چلیپائیان (Brassicaceae) است که احتیاجات آبی بسیار کمتری نسبت به سایر گیاهان دانه روغنی و در برابر سرمای بهاره مقاومت بیشتر به‌خصوص نسبت به کلزا دارد. همچنین این گیاه از مقاومت بالایی در برابر آفات رایج در دانه‌های روغنی مانند سوسک‌های گرده‌خوار برخوردار است و پتانسیل تولید عملکرد بالا در این گیاه به اثبات رسیده است.

کاملینا بومی اروپا و آسیای جنوبی است و سابقه کشت و کار آن به 4000 سال پیش برمی‌گردد. مرکز رشد عمده این گیاه از اروپای شرقی تا آسیای مرکزی گسترش یافته و در زمان جنگ‌های جهانی و پس‌ازآن نیز کشت ‌شده است. اگرچه این گیاه تا قبل از دهه 40 میلادی در اکثر نقاط اروپا و روسیه کشت و کار می‌شد، اما بعد از جنگ جهانی دوم اغلب توسط سایر گیاهان پربازده، از لحاظ عملکرد، جایگزین گردید. افت سطح زیر کشت این گیاه در اروپا، به دنبال اعمال یارانه‌ها برای برخی دانه‌های روغنی مانند کلزا، سرعت بیشتری پیدا کرد؛ اما توجه زیاد به روغن‌های گیاهی غنی از امگا-3 در سال‌های اخیر باعث شده است که این گیاه مجدداً در کانون توجه محققان، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان گیاهان روغنی قرار گیرد، به‌خصوص این‌که این گیاه می‌تواند با حداقل هزینه‌ها و نهاده‌های ورودی، عملکردی اقتصادی داشته باشد.

کاملینا گیاهی هگزاپلوئید است و 89418 ژن کدکنندة پروتئین در آن شناسایی‌شده است. به علت رابطه ژنتیکی نزدیکی که کاملینا با گیاه مدل آرابیدوپسیس دارد، ژن‌های آرابیدوپسیس را برای مقاومت به خشکی در گیاه کاملینا به کار برده‌اند. کاملینا گیاهی است که می‌تواند با شرایط محیطی سرد و خشک خود را سازگار کند و در مناطق گرم نیز یافت شده است. همچنین این گیاه می‌تواند کمبود آب را به‌عنوان یک تنش در اوایل فصل رشد، تحمل کند و دوره رشد کوتاهی دارد.

علاوه بر این روغن کاملینا خوراکی است و منبع بالقوه خوبی از آلفا لینولنیک اسید (ALA) است که یک پیش‌ماده برای اسید چرب امگا-3 و مؤثر در سلامت انسان است. این گیاه به‌عنوان یکی از گزینه‌های جدی برای کشت در مناطق سرد و کم آب می‌باشد. همچنین کیفیت بالای کنجاله کاملینا با 5 درصد امگا 3، 40 درصد پروتئین، 10 تا 12 در صد روغن و 1600 کالری به ازای هر پوند، آن را تبدیل به یک جیره غذایی مناسب در تغذیه دام، طیور و ماهی کرده است.

در ایران، در ابتدای پروژه توسعه کاملینا، لاین DH1025 توسط شرکت متقاضی تولید شد که هم‌اکنون تحت عنوان «رقم سهیل» در سطح وسیع کشت می‌گردد و عملکرد آن به‌طور متوسط حدود یک تن در هکتار است.

• یکی از محدودیت‌های کشت گیاه کاملینا، اندازه بذر آن است که اگر بتوان آن را افزایش داد، درنتیجه بسیاری از محدودیت‌های کشت این گیاه به‌ویژه در حوزه کاشت و برداشت مرتفع خواهد شد و با بهبود این صفت، برداشت مکانیزه آن با تجهیزات موجود به سهولت امکان‌پذیر می‌گردد. همچنین افزایش در اندازه بذر متعاقباً منجر به افزایش میزان روغن نیز خواهد شد.

شرکت متقاضی تحقیق موفق به اخذ استاندارد روغن کاملینا از سازمان ملی استاندارد شده است. افزایش حجم دانه روغنی، می‌تواند کشت گیاه کاملینا را در این شرکت در سال‌های آینده به میزان چشمگیری تسهیل نموده و رضایت کشاورزان همکار را به دنبال داشته باشد.

وزن هزار دانه بذر کاملینا gr1 است و کوچک بودن بذر عملیات کاشت و برداشت را تا حدی مشکل می‌کند. لزوم رعایت عمق کاشت کمتر از 1 سانتی‌متر، ماشین‌آلات موجود را با مشکل مواجه کرده و برداشت هم باید با تنظیمات خاص کمباین انجام گیرد.

با توجه به موارد ذکرشده، انتظار می‌رود تا مجری تحقیق بتواند اندازه بذر گیاه روغنی کاملینا (رقم سهیل) را به میزان 10 درصد افزایش دهد تا هم کاشت و برداشت این گیاه به سهولت انجام پذیرد و هم میزان روغن و عملکرد کاملینا افزایش یابد.