پست‌بیوتیک‌ها انواع متابولیت‌های به اصطلاح چترمانندِ اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه (SCFAs)، microbial cell fractions، پروتئین‌های عملکردی، پلی ساکاریدهای خارج سلولی (EPS)، cell lysates،  teichoic aci،peptidoglycan-derived muro peptides and pili-typestructures، plantaricin، اسیدلاکتیک، اسید استیک، γ-aminobutyric اسید می‌باشند که توسط باکتری‌های پروبیوتیک تولید می‌شوند. لاکتوباسیل‌ها، پلی ساکاریدهای خارج سلولی ترشح می‌کنند که نقش مهمی در بهبود رئولوژی، بافت و حس دهانی در غذاهای تخمیر شده دارد و اثرات فیزیولوژیکی آن‌ها بر سلامت انسان در مواردی مانند ضد سرطانی بودن، پایین آمدن سطح کلسترول خون، داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی و تقویت سیستم ایمنی میزبان از طریق فعال‌سازی ماکروفاژها و لنفوسیت‌ها گزارش شده است. پلی ساکاریدهای خارج سلولی و باکتریایی به دلیل خاصیت اتصال عالی آب، لایه‌ای را در اطراف سلول‌ها ایجاد می‌کنند و مانعی در برابر خشک شدن، دمای شدید، فشار اسمزی و شوری هستند. سایر نقش‌های فیزیولوژیکی پست بیوتیک‌ها، شامل تشکیل فیلم بیولوژیک، کاتالیز عناصر اساسی، شناسایی سلول، مقاومت در برابر شرایط سخت معده و قرار گرفتن در معرض اسید صفراوی و مهار فاگوسیتوز توسط آن است. مهار قابل‌توجه ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 (HSV-2)، HIV، HINI، RV، ویروس گاستروآنتریت کرونا ویروس (TGEV)، روتاویروس در شرایط in vitro و کاهش تکثیر ویروس در داخل بدن و بالینی با افزایش قابل‌توجه سطح اینترفرون و سایر عوامل ضدویروسی اثبات شده است. برخی از بیماران مبتلا به بیماری ویروس COVID-19 دیس بیوز میکروبی روده را با کاهش پروبیوتیک‌ها مانند لاکتوباسیلوس و Bifidobacterium نشان دادند.

حال با توجه به غیر سمی و ایمن بودن پست‌بیوتیک‌ها، ماندگاری طولانی‌مدت و ایفای نقش اساسی و بالینی، پروبیوتیک‌ها می‌توانند در توسعه و بهبود فرمولاسیون انواع مختلف محصولات فراسودمند (غذا – دارو) مورد استفاده قرار گیرند.

بنابراین با توجه به لزوم ایجاد و توسعه پایدار محصولات فراسودمند زیست‌فناوری و همچنین اهمیت بومی‌ کردن باکتری‌های پروبیوتیک غیرGMO (دست‌کاری نشده ژنتیکی) و ایزوله شده از منابع غیرمدفوعی پاک و لزوم تأمین امنیت بیولوژیکی، طرح حاضر در نظر دارد که سویه‌های باکتریایی مفید از منابع غذایی سنتی و طیب و بومی را ایزوله نماید و سپس با شناسایی و انجام آنالیزها و دسته‌بندی پست‌بیوتیک‌های حاصل از سویه منتخب باکتریایی، زمینه کاربرد پست بیوتیک منتخب در توسعه محصولات فراسودمند عام‌پسند را فراهم نماید.