وضعیت: باز
شماره سند:
تاریخ انتشار: 1402/11/30
مهلت ارسال پیشنهاد: 1403/02/31
فرصتها: براساس پیشنهادها قابل مذاکره خواهد بود.
تماس : 02166530680 – 02166533864
ارسال پروپوزالها: ایمیل Proposal@boomerangtt.com
شبکه خدمات نوآوری بومرنگ بهعنوان کارگزار تبادل فناوری مرکز توسعه فناوریهای راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری، در نظر دارد جهت دریافت ایدهها و پیشنهادها در زمینه «توسعه فرمولاسیون و تولید روغن جانشین چربی شیر مادر با قابلیت مصرف در فرمولاسیون شیرخشک اطفال» با کلیه فناوران، متخصصان و شرکتهای توانمند، تعامل و همکاری نماید.
شیر مادران سالم و مادرانی که تغذیه خوبی داشتهاند، بهترین ماده مغذی برای نوزادان تا ۶ ماه است. تاحدامکان بهتر است، نوزاد از شیر مادرش تغذیه گردد. شیر مادر مانند زمانی که شیرخوار از خون رحم مادر تغذیه میکرد برای وی بهترین انتخاب بوده و بهترین و مناسبترین غذا برای رشد و نمو شیرخوار میباشد.
ترکیبات موجود در شیر مادر بسته به جوامع مختلف و دوره شیردهی متفاوت است. شیر مادر انتخاب ارجح برای تغذیه نوزادان است؛ اما گاهی تغذیه با شیر مادر کافی نیست یا گاهی امکان تغذیه با شیر مادر وجود ندارد که در اینصورت شیرخشک نوزاد جایگزین مناسبی برای شیر مادر خواهد بود. سازمانهای قانونی متعددی مانند کمیته مشترک سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی یا کدکس، استانداردها و خطوط راهنمایی ارائه کردهاند که بهعنوان مدلهایی برای تولید شیرخشک نوزاد در بسیاری از کشورها استفاده میشوند.
چربی شیر مادر حدود ۵۰ درصد از انرژی موردنیاز را تأمین میکند، بنابراین باعث رشد سریع در نوزاد تازهمتولدشده میگردد. ترکیب اسیدهای چرب و ساختمان چربی شیر مادر از چند نظر بیهمتا میباشد. ازیکطرف دارای مقدار زیادی اسید پالمتیک (اسیدچرب اشباع) میباشد و از طرف دیگر بخش عمده این اسیدچرب، بهصورت طبیعی در موقعیت Sn-2 در ساختمان تریآسیل گلیسرول قرار گرفته است (حدود ۷۰ درصد از اسیدهای چرب) که این موضوع برخلاف روغنهای گیاهی است که اسید پالمتیک در آنها عمدتاً در موقعیتهای Sn-1 و Sn-3 قرار گرفته است.
محل قرارگیری اسیدچرب در ساختمان تریآسیل گلیسرول بر جذب آن اثر میگذارد. در زمان هیدرولیز، تریآسیل گلیسرول توسط آنزیمهای لیپاز در دستگاه گوارش بهویژه آنزیم لیپاز پانکراتیک، اگر اسیدهای پالمتیک و استئاریک در موقعیتهای Sn-1,3 قرار گرفته باشند، این اسیدهای چرب بهصورت اسیدهای چرب آزاد، آزاد شده و با یونهای کلسیم که به مقدار زیادی در شیر وجود دارند، بهصورت صابونهای کلسیم در میآیند. این امر باعث میشود که هم خود کلسیم دفع شود (اثر سوء بر رسوب کانیها در استخوان) و هم افت انرژی ناشی از دفع اسیدهای چرب مذکور وجود داشته باشد، ضمن اینکه صابون کلسیم نامحلول باعث ایجاد یبوست در نوزاد نیز میشود، اما زمانیکه اسید پالمتیک در موقعیت Sn-2 در ساختمان تریآسیل گلیسرول باشد، تشکیل صابون کلسیم کمتری وجود خواهد داشت و بنابراین باعث جذب بیشتر چربی و کلسیم خواهد شد. در چربی شیر انسان، تقریباً ۶۵ درصد از اسید پالمتیک در موقعیت Sn-2 قرار گرفته است، درحالیکه در چربی شیر گاو این مقدار تقریباً ۳۲ درصد است. باتوجهبه اهمیت پروفایل اسیدهای چرب و موقعیت قرار گرفتن آنها در ساختمان تریآسیل گلیسرول در متابولیسم نوزاد، لذا فرمولهای غذایی نوزادان باید حاوی مقادیر لازم از این اسیدهای چرب چند غیراشباعی باشند.
در عمده مطالعات انجامشده، فرمولهای شیر خشک نوزاد، بهمنظور رسیدن به ترکیبی از چربی مشابه چربی شیر مادر، تولید شدهاند تا نیازهای تغذیهای نوزاد تازهمتولدشده را که به هر دلیل از شیر مادر محروم است، در ماههای اول زندگی رفع نمایند. در اکثر این فرمولها، از روغنهای گیاهی یا چربی شیر حیوانات نشخوارکننده بهعنوان منبع لیپید استفاده میشود. در این روغنها، اسیدهای چرب غیراشباع، عمدتاً در موقعیت Sn-2 و اسید پالمیتیک در موقعیتهای Sn-1 و Sn-3 قرار گرفتهاند که این دقیقاً در تضاد با چربی شیر مادر است.
استانداردهای چربی مصرفی در شیرخشک نوزاد:
در استاندارد کدکس مشخص شده است که نباید از روغنهای هیدروژنه شده در فرمول شیرخشک نوزاد استفاده شود و مقدار مجموع اسیدهای چرب لوریک و میرستیک نباید از ۲۰ درصد کل اسیدهای چرب بیشتر شود.
در استاندارد ملی ایران برای تولید شیرخشک نوزاد (شماره ۱- ۲۲۰۲) نیز مشخص گردیده است که در تولید آن، انرژی دریافتی نوزاد از چربیها بایستی بین ۳۰ تا ۵۴ درصد باشد و حداکثر چربی شیر گاو که میتواند در فرمول چربی استفاده شود ۱۰ درصد است. بهعبارتدیگر، حداقل ۹۰ درصد چربی از کل چربی شیرخشک نوزاد باید از نوع گیاهی باشد.
همچنین نسبت اسید لینولئیک به اسید لینولنیک نیز باید بین ۱۵-۵ باشد. استفاده از روغنهای بذر کتان (بهدلیل مقدار زیاد اسید لینولنیک)، کنجد (بهدلیل وجود مقادیر زیاد ترکیبات فنلیک)، کلزا (بهدلیل وجود اسید اروسیک) و بادامزمینی (بهدلیل وجود عوامل آلرژیک و اسید آراشیدیک زیاد) ممنوع است. حداکثر مجموع اسیدهای چرب ترانس، به مقدار ۱ درصد مجاز بوده و مقدار اسیدهای چرب اشباع بایستی بین ۴۵-۴۰ درصد، اسیدهای چرب یک غیراشباعی بین ۴۰-۳۷ درصد و اسیدهای چرب چند غیراشباعی بین ۱۸-۱۳ درصد باشد.
چربیهای جایگزین، چربیهایی هستند که با استفاده از منابع مختلف روغنها و چربیها، جدای از منشأ طبیعی چربی در یک ماده غذایی و با اهدافی متفاوت مثل کاهش هزینهها تولید میشوند و ترکیب و کاربردی مشابه چربی طبیعی موردنظر دارند.
روغنهای جانشین چربی شیر مادر، روغنهایی هستند که ترکیبی مشابه چربی طبیعی شیر مادر دارند. بهعبارتیدیگر معادلهای چربی شیر مادر، چربیهایی هستند که از منابع روغن و چربی با منشأ گیاهی یا حیوانی و با روشهای مختلف با هدف جایگزین کردن آنها در فرمول شیرخشک مصرفی نوزاد انسان تولید میشوند و ازنظر ترکیب اسیدهای چرب، ترکیب تری آسیل گلیسرولی و سایر ویژگیها ترکیبی مشابه چربی طبیعی موجود در شیر مادر دارند.
روغنهای جایگزین چربی شیر مادر که در فرمولاسیون شیرخشک نوزاد استفاده میشوند، عمدتاً مخلوطی از روغنهای نباتی (مانند روغنهای سویا، آفتابگردان، پالم و سایر روغنها) هستند که با درنظرگرفتن ترکیب اسیدهای چرب چربی شیر مادر، نسبت اشباع، یک غیراشباعی و چند غیراشباعی، با یکدیگر مخلوط میشوند؛ اما کمتر بر محل قرارگیری اسیدهای چرب در مولکولهای تریآسیل گلیسرول تمرکز شده است. بسیاری از چربیهای جایگزین چربی شیر مادر که در بازار وجود دارند، ازنظر ترکیب اسیدهای چرب، شبیه شیر مادر هستند؛ اما ازنظر ساختار داخل مولکولی با آن متفاوت هستند.
فهم نیازهای تغذیهای نوزاد مهمترین عامل در طراحی و تولید شیرخشک مناسب و متناسب با مراحل مختلف رشد نوزاد است؛ لذا از فناوران درخواست میشود، بر اساس نیازمندیهای نوزادان از ابتدای تولد تا شش ماه به چربی شیر مادر، از منابع مختلف روغن و چربی و با استفاده از تکنیکهای مختلف فراوری که در دسترس است، مبادرت به ارائه ایده برای تولید روغن جانشین چربی شیر مادر شود.
هدف از این فراخوان یافت ایدههایی برای فرمولاسیون و تولید روغن جایگزین چربی شیر مادر میباشد که هم ازنظر ترکیب اسیدهای چرب و هم ازنظر موقعیت قرارگیری آنها در ساختمان تریآسیل گلیسرول، بیشترین تشابه را به چربی شیر مادر داشته باشد. هدف دیگر این است که تولید انبوه آن، بتوان از منابع روغن یا چربی در دسترس و با هزینههای قابلقبول، چربیهایی شبیه به چربی شیر مادر را تولید نمود. درنهایت، نتایج این ایده در سلامت جامعه و تغذیه نوزادان کشورمان (که به هر دلیل از شیر مادر محروم هستند) مؤثر میباشد، لذا شبکه خدمات نوآوری بومرنگ با همکاری مرکز توسعه فناوریهای راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری در جستجوی فناورانی است که توانمندی لازم در ارائه راهکار «توسعه فرمولاسیون و تولید روغن جانشین چربی شیر مادر با قابلیت مصرف در فرمولاسیون شیرخشک اطفال» را داشته باشند.
لازم به ذکر است که راهحلهای پیشنهادی فوق، جهت نمونه بیان شده است و میتواند راهکار مناسبی برای شرکت متقاضی باشد، اما فناوران لزومی بر ارائه راهکارهایی دقیقاً مشابه راهکارهای فوق ندارند و میتوانند ایدههای نوآورانه و قابلاجرای خود را نیز ارائه نمایند.
شرکت متقاضی تمایلی به دریافت راهکارهای زیر ندارد:
بهطورکلی نوع و حدود شاخصهای کیفی مدنظر روغن جانشین چربی شیر مادر، بایستی مطابق جدول زیر باشد:
بر اساس پیشنهادها قابلمذاکره میباشد.
تمامی پروپوزالها باید بهصورت آنلاین از طریق ایمیل Proposal@boomerangtt.com تا تاریخ 1403/02/31 ارسال گردد. علاوه بر قالب پروپوزال میتوان فایل رزومه و سایر ضمائم موردنیاز را نیز از همین طریق ارسال کرد. ضمناً در عنوان ایمیل ارسالی، عنوان طرح (توسعه فرمولاسیون و تولید روغن جانشین چربی شیر مادر) ذکر گردد.