آب‌پنیر به‌عنوان یک فراورده جانبی در فرایند تولید پنیر مطرح می‌باشد. آب‌پنیر از لحاظ آلودگی‌های زیست‌محیطی، بار BOD و COD زیادی بر سیستم‌های تصفیه پساب وارد می‌کند. در سال‌های قبل، آب‌پنیر به‌عنوان یک معضل در کارخانه‌های لبنیات محسوب می‌شد. خوشبختانه در سال‌های اخیر این فرآورده جانبی به سمت تولید انواع پودر آب‌پنیر هدایت شده است که نه‌تنها مشکلات زیست‌محیطی را حل نموده، بلکه فراورده‌های پودری بر پایه آب‌پنیر به‌عنوان یک محصول لبنی جدید در سبد تولیدات کارخانه‌های لبنیات و فروش در بازارهای داخلی و صادراتی قرار گرفته است. از طرفی انرژی زیادی صرف فراوری این فرآورده به علت ماده خشک پایین و ضریب تبدیل بالای آن می‌شود و محصولات نهایی کنونی از این فرآورده در کشور ما از لحاظ اقتصادی چندان جذاب نبوده و ارزش‌افزوده بالایی ایجاد نمی‌کنند.

یکی از اجزای اصلی آب‌پنیر، لاکتوز می‌باشد. لاکتوز قند اختصاصی شیر است و به گروهی از مواد آلی شیمیایی بنام کربوهیدرات‌ها تعلق دارد. پودر لاکتوز به دو فرم لاکتوز مونوهیدرات و لاکتوز بدون آب (انهیدروس) در بازار موجود است. لاکتوز مونوهیدرات دارای دو ایزومر آلفالاکتوز و بتالاکتوز است و با دو گرید دارویی و غذایی موجود است. امروزه لاکتوز مونوهیدرات کاربرد وسیعی در صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی پیدا کرده است. در صنایع غذایی به‌عنوان یک شیرین‌کننده، طعم‌دهنده، بهبوددهنده، آروما و افزایش‌دهنده زمان ماندگاری محصولات غذایی و همچنین جهت فرموله‌کردن غذای کودک استفاده می‌شود. لاکتوز با درجه خلوص بالا در صنایع دارویی به‌عنوان یک اکسپینت (ترکیبی که ازنظر شیمیایی بی‌اثر است و جهت کمک به ساخت دارو از آن استفاده می‌شود) کاربرد دارد.

به‌عنوان‌مثال لاکتوز به‌طور وسیعی به‌عنوان Filler و Binder در ساخت قرص‌ها و کپسول‌ها کاربرد دارد. لاکتوز همچنین برای تولید محصولات مختلف دارویی مانند لاکتیتول و لاکتولوز وگالاکتو اولیگوساکارید کاربرد دارد و در بیوتکنولوژی نیز از این قند به‌عنوان سوبسترا جهت تولید فراورده‌های دارویی استفاده می‌شود. لاکتوز در صنایع شیمیایی به‌عنوان ماده اولیه جهت سنتز مواد شیمیایی مختلف مانند لاکتوسیل اوریا و آمونیوم لاکتات و اسیدلاکتیک و غیره به‌کار می‌رود.