وضعیت: باز
شماره سند:
تاریخ انتشار: 1404/01/20
مهلت ارسال پیشنهاد: 1404/05/20
فرصتها: براساس پیشنهادها قابل مذاکره خواهد بود.
تماس : 02166539734 – 02166533864
ارسال پروپوزالها: https://ghazal.inif.ir
تولید هیدروژن از زیستتوده به عنوان یکی از روشهای پایدار و مؤثر برای تأمین انرژی پاک، به دلیل استفاده از منابع تجدیدپذیر و کاهش انتشار گازهای گلخانهای، به شدت مورد توجه قرار گرفته است. این فرآیند شامل چندین روش مختلف مانند تخمیر بیولوژیکی، گازیسازی و تجزیه حرارتی است که هر یک دارای ویژگیها و مزایای خاص خود هستند. انتخاب روش مناسب معمولاً به عواملی مانند نوع زیستتوده، مقیاس تولید و تکنولوژی مورد استفاده بستگی دارد. همچنین، بهینهسازی شرایط فرآیند و انتخاب تکنیکهای مناسب میتواند نقش مهمی در افزایش بازده و کاهش هزینههای تولید هیدروژن ایفا کند. در نهایت، این روشها نه تنها به تأمین انرژی پاک کمک میکنند، بلکه به مدیریت پسماندهای زیستمحیطی نیز یاری میرسانند.
در این طرح، استخراج هیدروژن از ضایعات جامد مانند زیستتوده و پلاستیک به روش گازیسازی دربستر سیال مورد بررسی قرار میگیرد. این فرآیند شامل حرارت دادن مواد اولیه (زیستتوده حاصل از ضایعات کشاورزی و پلیمری موجود در دورریزهای شهری نظیر پلاستیکها با درصدهای مختلف) در دماهای بالا و در حضور بخار آب یا اکسیژن است که منجر به تبدیل آنها به گاز سنتزی شامل هیدروژن، مونوکسید کربن و سایر گازها میشود. در بستر سیال، مخلوطی از زیستتوده با جریان گاز معلق میشوند که این امر باعث افزایش سطح تماس و بهبود کارایی واکنشهای شیمیایی میگردد. طراحی و ساخت راکتور گازیسازی به ارتفاع 150 سانتیمتر و تولید هیدروژن سبز با درصد خلوص بالای 70% از زیست توده از خروجیهای مدنظر در طرح پژوهشی میباشد.
نام و نام خانوادگی | وضعیت شغلی | همکار/مشاور طرح | رشته/مقطع تحصیلی |
سلمان موحدیراد | دانشیار دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه علموصنت | مجری | دکتری مهندسی شیمی |
محمدامین ثباتی | استاد تمام مهندسی شیمی دانشگاه علم و صنعت | همکار | دکتری مهندسی شیمی |
سروش برادران | استادیار مهندسی شیمی دانشگاه علم و صنعت | همکار | دکتری مهندسی شیمی |
مهرداد محمودی | دانشجوی دکتری مهندسی شیمی طراحی فرآیند | همکار | کارشناسیارشد مهندسی شیمی |
فاطمه رشیدی | دانشجوی دکتری مهندسی شیمی طراحی فرآیند | همکار | کارشناسیارشد مهندسی شیمی |
علیرضا تولا | دانشجوی کارشناسیارشد طراحی فرآیند | همکار | کارشناسی مهندسی شیمی |
دکتر سلمان موحدیراد، دانشیار دانشکده مهندسی شیمی و ریاست دانشکده مهندسی شیمی، نفت و گاز دانشگاه علموصنت با دکتراي مهندسي شيمي می باشند. زمینه تحقیقات ایشان در مورد جریان چند فازی و سیال سازی است و چندین ثبت اختراع داخلی و طرح پژوهشی با سازمانها و شرکتهای مختلف، از جمله شرکت گاز هرمزگان، شرکت آلومینای ایران، شرکت مپنا، پژوهشگاه نیرو و…دارند.
تیم حاضر به سرپرستی دکتر موحدیراد، متشکل از اساتیدی نظیر دکتر ثباتی متخصص در زمینه تحقیقاتی سوختهای پاک، دکتر برادران با تخصص ایمنی فرآیند و تشدید فرآیندها و همچنین فارغالتحصیلهای کارشناسیارشد و کارشناسی که رساله خود را در زمینه طراحی فرآیند به اتمام رساندند در اجرای این طرح همکاری خواهند کرد.
استخراج هیدروژن از ضایعات جامد مانند زیستتوده و پلاستیک به روش گازیسازی در بستر سیال، یک راهکار مؤثر برای تأمین انرژی پاک و پایدار در آینده است. با توجه به ناترازی انرژی و نیاز به منابع جدید انرژی، تولید هیدروژن از این ضایعات میتواند به عنوان یک منبع جایگزین برای سوختهای فسیلی عمل کند. صنایع مختلف، از جمله پتروشیمی و فولاد، میتوانند با استفاده از هیدروژن سبز به عنوان ماده اولیه، به کاهش انتشار دیاکسید کربن و انتقال به فرآیندهای تولید پاکتر کمک کنند. این فناوری نه تنها به مدیریت پسماندهای جامد کمک میکند، بلکه با تبدیل مواد بازیافتی به خوراک برای تولید هیدروژن، به ایجاد اقتصادی پایدار و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی یاری میرساند.
هیدروژن به عنوان یک سوخت پاک، پتانسیل بالایی برای استفاده در حمل و نقل و تولید انرژی دارد. این سوخت میتواند در خودروهای الکتریکی با پیل سوختی و همچنین در فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به اینکه هیدروژن هیچ گونه آلودگی زیستمحیطی ایجاد نمیکند، استفاده از آن در صنایع مختلف میتواند به کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط زیست کمک کند. همچنین، با پیشرفت تکنولوژیهای گازیسازی و بهینهسازی فرآیندها، امکان تولید هیدروژن با هزینههای کمتر و کارایی بیشتر فراهم میشود. بنابراین، استخراج هیدروژن از ضایعات جامد نه تنها یک راهکار برای تأمین انرژی پایدار است، بلکه به حل چالشهای زیستمحیطی و اقتصادی نیز کمک میکند.
در این پژوهش، طراحی راکتور گازیسازی بستر سیال با ارتفاع 150 سانتیمتر به منظور استخراج گاز هیدروژن و تولید هیدروژن سبز از زیستتوده و ضایعات جامد کشاورزی و پلیمری موجود در دورریزهای شهری نظیر پلاستیکها با درصدهای مختلف مورد بررسی قرار میگیرد. فرآیند گازیسازی در این راکتور شامل چندین مرحله کلیدی است که نیازمند کنترل دقیق خواص فیزیکی سیال در طول فرآیند است. در مرحله اول، مواد اولیه به اندازههای مناسب خرد میشوند تا سطح تماس با عامل گازدار (بخار آب یا اکسیژن) افزایش یابد. سپس این مواد به راکتور منتقل میشوند و تحت شرایط حرارتی بین 700 تا 1100 درجه سانتیگراد قرار میگیرند. در این شرایط، واکنشهای شیمیایی شامل تجزیه حرارتی و اکسیداسیون آغاز میشود که منجر به تولید گاز سنتزی شامل هیدروژن، مونوکسید کربن و سایر محصولات جانبی میشود. کنترل دمای راکتور به کمک تزریق بخار آب یکی از جنبههای حیاتی در این فرآیند است که به تنظیم دما و جلوگیری از تشکیل کک کمک میکند. همچنین، برای دستیابی به کیفیت و خلوص بالای هیدروژن (بین 70% تا 90%)، مراحل جداسازی و تصفیه گاز سنتزی ضروری است. این مراحل معمولاً شامل جذب با فشار متغیر و استفاده از غشاهای انتخابی برای جداسازی هیدروژن از مونوکسید کربن و دیاکسید کربن است.
علاوه بر استخراج گاز هیدروژن، استفاده از زیستتوده به عنوان ماده اولیه در راکتور گازیسازی منجر به نشر کربن منفی میشود. این فرآیند به معنی حذف بیشتر دیاکسید کربن از جو نسبت به مقدار منتشرشده آن است. زیستتوده (ضایعات کشاورزی) در طول رشد خود، دیاکسید کربن هوا را جذب و در بافتهای خود ذخیره میکنند. در راکتور گازیسازی، زیستتوده تحت دمای بالا و با کمبود اکسیژن به گاز سنتز تبدیل میشود که حاوی هیدروژن، مونوکسید کربن و متان است. در این طرح ضمن جداسازی هیدروژن از گاز سنتز، کربن باقی مانده با فناوری جذب، بهرهبرداری و
ذخیرهسازی کربن کنترل میشود. با کاربرد گسترده راکتورهای گازیسازی در مقیاس صنعتی علاوه بر تولید هیدروژن سبز، نشر کربن منفی و کاهش فعالانه گاز کربن دیاکسید موجود در جو محقق میشود.
در ادامه فرآیند گازیسازی، پس از استخراج گاز هیدروژن، بخش باقی مانده گاز سنتز (عمدتا کربن مونوکسید) در حضور کاتالیستهای کبالت یا آهن به هیدروکربنهای مایع (مانند دیزل، نفتا یا واکس) تبدیل میشود. این فرآیند، فرآیند فیشر-تروپش نامیدهشده که از جمله اهداف این پروژه در فازهای بعدی میباشد.
مراحل انجام پژوهش به شرح زیر است: