ارزش و فراوانی کانسارهای سنگ تزئینی در این ملک زرخیز به‌گونه‌ای است که فقط با تدوین یک برنامه دقیق و اصولی می‌توان از این معادن خداداد به‌عنوان یکی از ارکان بنیادین اقتصاد کشور بهره برد. طبق تعریف، سنگ تزئینی به هر سنگ طبیعی به‌جز آنچه برای ساخت بناها استفاده می‌شود، اطلاق می‌گردد که بر اساس زمینه‌های زیبایی‌شناختی برای گستره‌ای وسیع از مصارف انتخاب می‌شود. این سنگ‌ها باید دارای شرایط استحکام و دوام سازه‌ای باشد. بسیاری از معادن سنگ‌های نما و تزئینی در کشور فعال هستند. این معادن شامل مرمریت، مرمر چشمه‌ای (اونیکس)، تراورتن، سنگ‌آهک، گرانیت، گابرودیوریت و سرپانتیت می‌باشند. بعضی از معادن مرمریت از دولومیت و گروه بیشتری از آهک هستند. مقایسه‌ای میان جنس سنگ‌ها، جنس مجموعه دربرگیرنده آن‌ها و سن تشکیل سنگ‌ها و مجموعه دربرگیرنده و روندهای گسترش جغرافیایی، از همزادی و همخوانی زمانی و ژنتیک سنگ‌ها حکایت می‌کند. واضح‌ترین و طولانی‌ترین روند مربوط به گسترش معادن مرمر چشمه‌ای و تراورتن است که در طول یک نوار شمال غرب ـ جنوب شرق سراسری از گوشه شمال غرب کشور تا مرز پاکستان کشیده شده است. این نوار به جهت گسترش آتشفشان‌ها و چشمه‌های آب گرم و گسل‌های فعال جوان (پلیوسن تا عهد حاضر) به نام نوار داغ مرمر چشمه‌ای و تراورتن پلیوکواترنر سراسری ایران نامیده شده است. روندهای مشخص دیگر روند مرمریت دولومیتی به نام نوار سنندج ـ سیرجان است که طبقات مرمر دولومیتی در یک مجموعه دگرگونی ولکانیکی میان لایه‌ای همراه با شیست سبز – آمفیبولیت، لاواهای اولترابازیک و محصولات پیروکلاستیکی مربوط به ولکانیسم بازیک و اولترابازیک در یک مجموعه افیولیتی قرار گرفته‌اند. در این نوار ارزنده‌ترین ذخایر شناخته شده مرمریت ایران چه از نظر ذخیره و چه از نظر کیفیت واقع می‌شوند. نوار فرعی مشابهی در استان خراسان قرار دارد. مرمریت‌های درون آمیزه رنگین و فیلش در سه بخش کشور یعنی فارس، خراسان و بلوچستان واقع می‌شوند. در کربنات‌های کرتاسه میانی نیز گروه نسبتاً بزرگی از منابع مرمریت سیاه (نجف‌آباد و. . . ) قرار دارند که در محدوده‌ای مستطیل شکل با روند نزدیک به شرقی ـ غربی از شهرکرد و جوشقان تا کرمان گسترده است. مجموعه‌ای از مرمریت کرتاسه در شمال شرق کرمانشاه نیز قابل ذکر است. آهک‌های آسماری و قم در بخش وسیعی از کشور در اطراف کویر مرکزی و بر روی نوار باریکی بین اسلام‌آباد غرب و شهرکرد و در شمال آذربایجان غربی ذخایر قابل‌توجهی از مرمریت را به وجود آورده‌اند. این گستردگی و تنوع سنگ‌های تزئینی و نما، کشور ما را تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین و غنی‌ترین دارندگان این ذخایر در دنیا نموده است ولی متأسفانه علیرغم این ثروت خدادادی عظیم، کشور ما نتوانسته است به موقعیتی در شان خود در دنیا دست یابد. این موضوع دلایل متعددی دارد که یکی از مهم‌ترین این دلایل عدم انجام فرآیند اکتشاف به‌صورت علمی و هدفمند می‌باشد.